Inessa: Ölümünün 101. yılı

Inessa: Ölümünün 101. yılı

24 Eylül, Bolşevik devrimci Inessa Armand’ın ölümünün 101. yıl dönümüydü. Fransız asıllı Inessa, hayatının çoğunu Moskova, Rusya’da yaşadı. Dört dili akıcı konuşuyordu, Bolşevik partinin inşasında, 1911’deki Longjumeau Okulu (Paris) dahil militanların siyasi oluşumunda ve gizli gazetelerin taşınmasında, ajitasyon ve propaganda çalışmalarında temel bir rolü vardı. Ayrıca Rabotnitsa [İşçi Kadın] gazetesinin (1914’te işçi kadınlara yönelik çıkıyordu, savaş sırasında kesintiye uğradı ve 1917’de yeniden çıktı) ve Jenotdel’in (Bolşevik Parti’nin 1919’da kurulan Kadın Kolları) örgütlenmesinde öne çıkıyordu.

Yazan: Nataly Jesus

Yıllar geçtikçe, diğer birçok devrimci kadının hikayesi gibi, onun da hikayesi susturuldu. Partide yürüttüğü faaliyetlere duyduğu güven nedeniyle Lenin’in sağ kolu olarak kabul edilen Inessa, burjuva basını ve Rus polisi tarafından, Rus devrimcinin basit bir aşığı imajına indirgendi. Burjuva ahlakı tarafından kınanabilecek bu gerçek, devrimcilerin eylemlerini karalamaya hizmet etti. Bugüne kadar onu sadece bir sevgili olarak anlatan biyografi ve filmlerin olması tesadüf değildir. Bunun için, Lenin’in Inessa’ya gönderdiği, kişisel ve siyasi tartışmalarının yanı sıra seyahatlerini ve sürgünlerini içeren yüzlerce mektubu “delil” olarak kullandılar. Inessa’ya çok yakın bir ilişki göstererek sevgi dolu bir şekilde hitap ettiği benzer metinlerin Krupskaya tarafından da kaleme alındığını belirtmek gerekir.

Inessa, Bolşevik Parti saflarına girmeden önce bile, Kadınlar için Daha İyi Yaşam Koşulları Derneği (19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarından itibaren aristokrat kadınlardan oluşan bir örgüt) aracılığıyla, Rus işçi sınıfına temel eğitim veriyordu. Çarlığın Ohrana adlı siyasi polisi tarafından sık sık zulme uğrayan öğrenciler aracılığıyla Marksist devrimci teoriye yaklaştı. Evinde yasak kitap bulundurduğu için birkaç kez hapse atıldı.  1917’de Rusya’da gerçekleşen devrimci zaferi, Fransa’da duyurulması için -sansür ve baskıya karşı- Helene Blonina takma adıyla yazdı. Sovyet Rusya’da İşçi Kadınlar başlıklı metni Komünist Bülten tarafından 1920’de yayınlandı. Metin kadınların Ekim Devrimi’nden sonra elde ettikleri kazanımları anlatıyordu ve Karl Kautsky’nin temsil ettiği İkinci Enternasyonal bürokrasisinin ve burjuvazinin karşı-devrimci propagandasının gizemini ortadan kaldırıyordu. Ayrıca Alexandra Kollontai, Vera Slutskaia, Nadejda Kruspskaia, Samoilova vb. gibi diğer devrimcilerle birlikte Inessa, çeşitli bölge ve illerden kadın işçileri devrim sonrası mücadeleye katma, inşa için kadın ve erkek işçilerin önemini ayrıştırmadan bir araya getirme amacıyla çeşitli kongreler düzenledi.  Bolşevik partisinin iç ve dış çalışmaları, Jenotdel ve Rabotnitsa yayınları da bu kongreleri takip etti.

Inessa, 46 yaşında koleradan genç yaşta öldü. İşçi sınıfının mücadelesine derinden bağlı ve Bolşevik Parti’nin ve yeni Sovyet toplumunun inşasında etkili bir militandı.

Çev. Esat Erdoğan

Yazının orijinali için tıklayınız.

Yazar Hakkında